Xuyên Tâm
Liên (XTL) có tên khoa học Andrographis
paniculata là một loại cây thân thảo có họ Acanthaceae nguồn gốc từ Ấn Độ và Sri Lanka.
Ngoài ra XTL
còn có các tên Andrographis paniculata, Andrographolide,
Bhunimba, Bidara, Carmantina, Carmantine, Chiretta, Chirette Verte, Chirreta,
Chuan Xin Lian, Chuanxinlian, Chuan Xin Lin, King of Bitters..
Xuyên Tâm Liên
Hiện nay XTL
được trồng phổ biến ở Nam và Đông Nam Á như một loại thảo dược dùng trong y học
cổ truyền để điều trị các bệnh nhiễm trùng cùng một số bệnh khác. Cây XTL thường
được sử dụng để ngăn ngừa, và điều trị các bệnh cảm lạnh thông thường. Một số
người còn cho là XTL làm ngừng dịch cúm năm 1919 ở Ấn Độ nhưng không có bằng chứng rỏ ràng.
Đối với các
bạn đã từng kẹt lại VN sau năm 1975 chắc không xa lạ gì XTL, vì nó đã được các
phòng y tế quận, phường phát thuốc này dạng viên nang cho bệnh nhân dùng ..trị đủ
thứ bệnh trên đời.
XTL là dạng
cây thân mềm cao khoãng từ 30 cm đến 1.10 M được trồng nơi bóng râm, thường
dùng trong y học cổ truyền Ấn độ và
China qua nhiều thế kỷ . Chủ yếu dùng lá và rễ cho mục đích y học. Vì toàn cây
XTL có vị rất đắng nên nó được cho là có tính chất chống viêm, và kích thích hệ
miễn dịch.
Ngoài ra, theo
y học cổ truyền của Ấn độ và China cây XTL được dùng cho các bệnh về tiêu hóa
bao gồm tiêu chảy, táo bón, đau bụng, đau dạ dày; cho bệnh gan bao gồm gan lớn,
vàng da và tổn thương gan do thuốc; các bệnh nhiễm trùng bao gồm cả bệnh phong,
viêm phổi, lao phổi..
Một số người
sử dụng XTL cho đau họng, ho, sưng amidan, viêm phế quản, và dị ứng. Nó cũng được
dùng ngăn ngừa các bệnh tim mạch và tiểu đường.Tuy nhiên, nền y học cổ truyền
chỉ qua kinh nghiệm dân gian, cùng thói quen chứ không dựa theo một chứng cứ
khoa học nào.
Một số nhà
cung cấp thảo dược trên mạng cung cấp XTL có thêm một thành phần hoạt chất được
gọi là andrographolide. Có một vài sản phẩm dạng này chứa gần 30%
andrographolide. Hãy cẩn thận; sự an toàn và hiệu quả của thuốc thảo dược XTL chứa
andrographolide cao chưa được kiểm chứng.
Qua nhiều cuộc thữ nghiệm người ta đã
có các kết luận như sau:
Có thể hiệu nghiệm cho những trường hợp
• Cảm lạnh.
Một vài nghiên cứu cho thấy dùng thuốc XTL kết hợp với nhân sâm Siberia làm giảm
các triệu chứng của cảm lạnh thông thường trong vòng 72 giờ sau khi bị nhuốm bệnh.
Một số trường hợp là sau 2 ngày điều trị, nhưng thường phải mất 4-5 ngày điều
trị chứng cảm lạnh mới dứt hẳn. Nó còn làm giảm triệu chứng cảm lạnh ở trẻ em tốt
hơn so với Echinacea (1). Ngoài ra, người
ta nhận thấy uống chất chiết xuất của XTL có thể giúp điều trị cảm lạnh, trong
khi nghiên cứu khác cho là uống thuốc XTL (kết hợp với nhân sâm Siberia) có thể
giúp ngăn ngừa cảm lạnh.
• Giảm nóng
và đau cổ họng do viêm amidan. Với liều lượng 6 gram XTL mỗi ngày nó có hiệu
nghiệm như acetaminophen (Tylenol) trong việc giảm sốt và sưng họng sau từ 3 tới
7 ngày điều trị.
• Bệnh viêm
đường ruột (viêm loét đại tràng). Một nghiên cứu cho thấy dùng thuốc viên XTL hàng
ngày trong 8 tuần làm giảm chứng sưng ruột hiệu quả như dùng thuốc mesalamine.
Không đủ bằng chứng trị các bệnh sau:
• Điều trị cúm
(Influenza). Chất chiết xuất của XTL kết hợp với nhân sâm Siberia trị cúm
(Influenza) hiệu quả hơn dùng Amantadine (một loại thuốc do (FDA) Food and Drug
Administration chấp thuận nhằm điều trị cúm châu Á và cúm A. Không đủ chứng cứ
bệnh nhân dùng XTL dạng kết hợp này có ít biến chứng như đau xoang, cũng như
khó thở và ho (viêm phế quản).
• Viêm khớp
dạng thấp. Không đủ chứng cứ y học dùng XTL trong 14 tuần làm giảm các triệu chứng
của bệnh viêm khớp dạng thấp.
• Dị ứng.
• Viêm
xoang.
• HIV /
AIDS.
• Chán ăn.
• Bệnh tim.
• Các loại bệnh
về gan.
• Ký sinh
trùng.
• Nhiễm
trùng.
•Bệnh ngoài
da.
• Lỡ loét.
XTL dùng AN
TOÀN khi uống thời gian ngắn. Với chiết xuất XTL kết hợp nhân sâm Siberia có thể
uống cho đến 3 tháng. Khi sử dụng nó với liều cao hoặc dài hạn, XTL có thể gây
sưng hạch bạch huyết, dị ứng nghiêm trọng, tăng enzym gan, và tác dụng phụ
khác.
Andrographis
có thể gây ra tác dụng phụ như chán ăn, tiêu chảy, nôn, phát ban, nhức đầu, sổ
mũi, và mệt mỏi.
Riêng trẻ em,
XTL có thể tạm AN TOÀN khi dùng thời gian ngắn. Nếu XTL được kết hợp với các loại
thảo mộc khác nên dùng khoãng một tháng.
Tuyệt đối không
nên dùng cho phụ nữ mang thai hay cho con bú vì có thể gây ra sẩy thai hay ảnh
hưởng đến nguồn sửa.
Đối với các
bệnh tự miễn dịch "như bệnh đa xơ cứng (MS), lupus (bệnh ban đỏ), viêm khớp
dạng thấp (RA), XTL có thể làm hệ thống miễn dịch để trở nên năng động hơn, và
điều này có thể làm tăng các triệu chứng các bệnh tự miễn dịch. Nếu bạn có một
trong những bệnh này, tốt nhất là để tránh sử dụng XTL.
XTL có thể
làm chậm quá trình đông máu. Điều này có thể làm tăng nguy cơ chảy máu hoặc bầm
tím ở những người uống thuốc chống đông máu.
Nghiên cứu
cho thấy uống XTL có thể làm giảm huyết áp. Với những người mang bệnh cao hoặc
thấp huyết áp tránh không nên dùng nó.
Tương tác với XTL
Thuốc trị
cao huyết áp tương tác với XTL. Uống XTL cùng với thuốc chống huyết áp cao có
thể gây ra huyết áp của bạn để xuống quá thấp.
• Thuốc làm
giảm hệ thống miễn dịch (ức chế miễn dịch) tương tác với XTL vì nó làm tăng hệ
thống miễn dịch. Bằng cách tăng hệ thống miễn dịch, XTL có thể làm giảm hiệu quả
của thuốc đồng thời làm giảm luôn hệ thống miễn dịch.
• Các loại
thuốc chống đông máu chậm (làm loãng máu) tương tác với X.T. Liên
Uống XTL
cùng với các loại thuốc làm loãng máu có thể làm tăng nguy cơ bị thâm tím và chảy
máu.
Gần đây, một
bản đánh giá an toàn về các phản ứng của thuốc ADR (Adverse drug reactions) do trung
tâm quản lý trị liệu TGA của Úc (Therapeutic Goods Administration) đã tìm thấy mặc
dù một số thảo dược nói chung là an toàn, nhưng sản phẩm có chứa A. paniculata
(XTL) đã được liên kết với 121 phản ứng sốc phản vệ (anaphylaxis) cùng dị ứng
trong khoảng thời gian 12 năm.
Sau khi xem
xét toàn diện, TGA đã cảnh báo về một nguy cơ tiềm tàng của các dị ứng, bao gồm
cả sốc phản vệ trong việc sử dụng các sản phẩm có chứa các thành phần thảo dược
XTL.
Chất chiết
xuất của XTL được tìm thấy trong 59 loại thuốc bổ sung đăng ký với TGA dùng sử
dụng ở Úc, chủ yếu là kết hợp với các thành phần khác. Các báo cáo về những dị ứng
với các sản phẩm có XTL tăng vọt trong năm 2008, khiến TGA đã có một cuộc điều
tra sâu rộng.
Mới đây, bản
đánh giá an toàn về các phản ứng của thuốc ADR (Adverse drug reactions) của TGA
liên kết chất chiết xuất thảo dược XTL đến 43 báo cáo sốc phản vệ và 78 báo cáo
dị ứng tại Úc từ giữa tháng 12 năm 2002 đến tháng Tư năm 2014.
Sản phẩm có
chứa XTL an toàn ở liều lượng chỉ định, nhưng các dị ứng là một nguy cơ tiềm ẩn.
Các dị ứng nghiêm trọng, bao gồm cả sốc phản vệ, đã được nói trên. Ngưng dùng sản
phẩm và gặp bác sĩ gia đình nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng dị ứng nghiêm trọng nào
sau đây:
Nổi ban đỏ,
ngứa, sần nổi mẩn, giống như muỗi đốt
Cảm giác ngứa
ran trong hoặc xung quanh miệng
Đau dạ dày,
nôn mửa hoặc tiêu chảy
Sưng mặt
Khó khăn về
hô hấp
Sưng lưỡi
Sưng hoặc nghẹn
trong cổ họng
Nói chuyện khó
khăn hoặc giọng nói khàn khàn
Mất ý thức
Như với tất cả các loại thuốc, hãy nói
chuyện với bác sĩ của bạn về các loại thuốc bổ sung mà bạn đang dùng hoặc chuẩn
bị dùng. Bằng cách đó bạn có thể tránh các tương tác có hại với thốc Tây y bạn
đang dùng, và nhận được tư vấn và giám sát đối với các tác dụng phụ sẽ gặp.
Sources:
Sources:
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét