Bồ Công Anh (BCA) có tên khoa học là Taraxacum
officinal hay được gọi là Common Dandelion mọc rộng rải tại các nước ôn đới
thuôc Âu châu , Á châu.Riêng BCA ở Việt Nam được gọi là BCA nam với tên khoa học
Lactuca Indic L. họ Cúc (Asteraceae) là một loại thảo dược khác hẳn với Common
Dandelion các nước khác (được gọi BCA bắc).
Tại Úc,Bồ
Công Anh thường mọc lẩn trong các bải cỏ quanh nhà,hay các công viên,nó bị mọi
người coi là một loại cỏ dại khó diệt nhất vì có bộ rễ củ ăn sâu dưới đất.Lá
BCA có thân dài 30cm, hai bên thân lá có hình dáng như những cái răng lớn . Vì
vậy,người Pháp đã đặt tên là”Dent De Lion” (Răng Sư Tử).
Hoa BCA cao 20 đến 25cm với một hoa nhỏ duy nhất màu
vàng tươi,sau khi hoa tàn,nó sẽ hình thành một trái cầu nhỏ gồm các hạt giống kết
thành.Sau đó,những hạt giống này sẽ theo gió rải đi khắp mọi nơi một loại thảo
dược quý giá.Cây BCA được nhân giống tự nhiên như thế,nó dể dàng thích ứng
trong mọi thời tiết:khô hạn hay ẩm ướt,,trong bóng râm mát,hay giữa trời nắng gắt.Hoa
BCA nở lớn vào ngày nắng ráo và thu nhỏ lại vào buổi tối hay thời tiết ảm đạm.Rể
màu nâu sẫm,vị bùi và giòn, vị đắng và hơi có mùi.
BCA được biết
là thãi ra khí ethylene làm ảnh hưởng các cây ăn trái trồng gần bên,nhưng các
chủ nông trại tại Úc thường thích trồng BCA bên dưới các cây ăn trái,vì khí
ethylene sẽ làm trái cây chín sớm,và bán được giá hơn là đợi đúng mùa.
Trồng Bồ
Công Anh trong chậu (hình hadinhph)
BCA bị nhiều
người coi là cỏ dại,nhưng nó chứa nhiều chất sinh tố A,B,C và D,cũng như
nhiều chất khoáng như sắt,potassium và kẽm. BCA có thể giúp tăng cường hệ miễn
dịch (immune system).Lá BCA có công dụng lợi tiểu và kích thích sự thèm ăn,giúp
tiêu hóa tốt.Trong khi hoa lại có đặc tính chống oxy hóa (antioxidant).Lá và
hoa BCA có thể dùng trộn chung với xà lách,kẹp với bánh mì sandwiches.Rễ BCA
thường làm trà, hay thay thế cà phê .Còn hoa thì dùng chế rượu vang.
Các nhà thảo
dược học (Herbalists) cho là rễ BCA giải độc cho gan và túi mật và lá còn giúp
cho thận làm việc tốt hơn.Trong quá khứ,rể và lá BCA dùng trị bệnh gan.Người da
đỏ Mỹ đã dùng BCA nấu sôi trong nước dùng trị bệnh thận.Theo đông y,người Chinese
dùng BCA trị bệnh đau bao tử,viêm ruột dư,ngực bị ung bướu hay tắt nguồn sửa.Riêng
tại châu Âu,người ta dùng BCA trị sốt cao,mụn nhọt,các bịnh về mắt,tiểu đường
và tiêu chảy.
Cho đến
nay,vẩn chưa có một cuộc thử nghiệm chính thức nào về BCA.Các nhà khoa học thử
nghiệm trên động vật và thấy BCA có tính chất lợi tiểu,tăng cường thải nước ra
khỏi cơ thể của con vật bịnh gan,máu cao và nhưng không có thử nghiệm tính chất
lợi tiểu trên người.BCA tươi và khô được dùng kích thích sự thèm ăn,và chửa bịnh
dạ dày.Rễ BCA dùng làm thuốc nhuận tràng và cải thiện hệ tiêu hóa. Một vài
nghiên cứu sơ khởi cho thấy BCA có thể tăng cường các chức năng gan,và túi mật
con người,nhưng một số nghiên cứu khác không đồng ý kết quả này.
Dùng BCA là
phương cách rất xa xưa để trị bịnh,và tăng cường sức khỏe nhưng nó có thể gây ra tác dụng phụ
và tương tác (interacts) với các loại thuốc Tây y,các loại thảo dược khác ..Vì
vậy người dùng BCA phải thật cẩn thận tham khảo ý kiến và sự theo dỏi của bác
sĩ hay các nhà chuyên môn về thảo dược.
Các lọai thuốc có thể tương tác
(interaction) với Bồ Công Anh :
-Làm lợi tiểu: Lá BCA có
tính chất lợi tiểu,nên uống cùng với các loại thuốc Tây y có thể làm cho các loại
thuốc thải ra khỏi cơ thể nhanh hơn.
-Thuốc kháng acid (Antacids): BCA có thể làm tăng lượng acid trong
dạ dày và thuốc kháng acid không làm việc tốt nếu dùng chung với BCA.
-Lithium: Lithium dùng trị bệnh rối loạn lưỡng
cực (bipolar disorder).Các thử nghiệm trên động vật cho thấy BCA làm tăng cường
các tác dụng phụ của Lithium.
-Bệnh tiểu đường: Nếu dùng thuốc trị tiểu đường và uống
BCA có thể không kiểm soát được lượng đường trong máu.
-Thuốc loãng máu: BCA làm tăng nguy cơ xuất huyết nếu
dùng chung các thứ thuốc loãng máu như Aspirin,Warafin (Coumadin) hay
clopidogrel (Plavix).
Thuốc Tây y chuyển hóa bởi gan (loại Glucuronidated)
tương tác với BCA
Một vài loại
thuốc chuyển hóa bởi gan là acetaminophen, atorvastatin (Lipitor), diazepam
(Valium), digoxin, entacapone (Comtan), estrogen, irinotecan (Camptosar),
lamotrigine (Lamictal), lorazepam (Ativan), lovastatin (Mevacor), meprobamate,
morphine, oxazepam (Serax)…[1]
BCA có thể
an toàn cho phụ nữ trong thời gian sanh đẻ và cho con bú nhưng tốt nhất là
không nên dùng .
Tài Liệu Tham Khảo:
. Chú
thích:[1]Chữ ngoài ngoặc là loại (class of drugs) thuốc,còn trong ngoặc là tên
được gọi.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét