Cỏ dại mọc
xen lẫn trên sân cỏ thường làm mất đi vẽ đẹp của toàn căn nhà, và mọi người thường
tìm các thuốc diệt cỏ mạnh nhất để diệt nó. Tuy nhiên, một số cỏ dại đó có thể
ăn được (edible weeds) vì có nhiều chất bổ dưỡng cần thiết cho cơ thể chúng ta.
Các loại cỏ
dại ăn được quanh nhà chúng ta có nhiều chất dinh dưỡng hơn rau xanh quý vị mua
ở cửa hàng. Nhưng trước hết phải tìm hiểu kỹ các loại cỏ dại này trước khi
dùng, và không bao giờ ăn bất kỳ
thứ cỏ dại nào mà bạn không hiểu biết rõ ràng về nó...
Cần tìm hiểu
qua các trang mạng các loại cỏ dại có thể bổ sung vào chế độ ăn uống của bạn.
Ví dụ như Bồ công anh. Các cánh hoa màu vàng, lá non có thể được dùng trong món
salad, và rễ của nó có thể được dùng làm trà hay thay thế cà phê.
Nhà dinh dưỡng
Catherine Saxelby (Sydney) khi so sánh với rau xanh mua ở cửa hàng như bok
choy, rocket, basil và parsley, các loại cỏ dại ăn được có nhiều vitamin quan
trọng, khoáng chất và chất dinh dưỡng hơn hẵn.
Bà Saxelby
nói cỏ dại ăn được hầu hết đều có mức dinh dưỡng cao, và các hợp chất có hoạt
tính sinh học (phytochemicals) như beta-carotene giúp bảo vệ cơ thể chống lại bệnh
tật, cũng như vitamin A, vitamin C và các khoáng chất như kali. Bà nói hiện nay
các loại rau tại cửa hàng được lai tạo cho bớt đắng hơn, thêm phân bón, thuốc
trừ sâu để năng suất cao, lá lớn và dể vận chuyển hơn.
Rau dại Brassica
(Wild Barassica) thực sự bổ dưỡng hơn rau mua ở cửa hàng. (Source: eatthatweed.com)
Với các loại
rau dại như bồ công anh, chickweed và rau sam phát triển tự nhiên mà không cần
sự can thiệp từ con người, cho nên chúng có hương vị ngon hơn cùng các chất
dinh dưỡng đầy đủ.
Tuy nhiên, cỏ
và rau dại ăn được cũng có một số hạn chế dinh dưỡng. Một vài thứ rau dại lá
xanh, như loại sorrel và rau sam có nồng độ cao của axit oxalic liên quan đến bệnh
sỏi thận nếu ăn với số lượng nhiều. Axit oxalic cũng có trong thực phẩm mua ở cửa
hàng bao gồm hạnh nhân, rau bina (almonds, spinach), chuối và trà.
"Vì vậy,
bạn không thể tránh dùng nó mà chỉ nên ăn ít đi, và ăn số lượng nhỏ. Đó là cách
tốt nhất cho cơ thể bạn tận dụng đầy đủ chất bổ" Bà Saxelby nói. Các bác
sĩ cũng khuyên rằng những phụ nữ đang mang thai hoặc cho con bú hạn chế tiêu thụ
các axit oxalic dù với một lượng nhỏ.
Tim kiếm nguồn rau dại ngày càng phổ
biến
Giới trồng
trọt ngày càng thích thú đi tìm nguồn rau, cỏ dại ăn được ở nhiều thành phố lớn
của Australia. Cô Susan Hutchinson có tour đi tìm rau dại ở Canberra cho biết
nghệ thuật của việc xác định cỏ dại ăn được là phần thưởng lớn cho tất cả mọi
người.
Cô Susan
Hutchinson có tour đi tìm rau dại ở Canberra.
(ABC Health:
Tegan Osborne)
Một trong những
điều yêu thích của tôi là tìm được nguồn rau, cỏ dại ở nhiều nơi trong nước Úc.
Bạn có đủ loại rau thiên nhiên với nhiều chất bổ dưỡng hơn các thứ rau hữu cơ đắt
đỏ tại các cửa hàng" Cô Hutchinson nói.
Cô
Hutchinson cũng có một blog nói về thực phẩm với công thức nấu ăn cho người
sành ăn bằng cỏ, rau dại chẳng hạn như rau dại Brassica và khoai tây gnocchi ..
Cô bắt đầu tìm kiếm rau dại như một biện pháp tiết kiệm chi phí, nhưng dần dà
trở thành một phương cách sáng tạo cho các món rau mới cho các bữa ăn. “Đó là
các thức ăn rất tuyệt vời thơm ngon mà bạn sẽ không thể mua tại siêu thị.” cô
nói.
Tìm kiếm cỏ, rau dại an toàn
Để chắc chắn
kiếm được rau dại một cách an toàn, bạn cần phải biết rõ ràng cỏ dại bạn thu hoạch
có tên và công dụng gì. Bạn cần phải làm nghiên cứu để tìm hiểu những gì có thể
ăn được, và những gì không. Nơi an toàn nhất để có cỏ, rau dại là từ sân sau của
riêng bạn, hay vùng quê ít ô nhiễm. Tránh xa các thứ rau dại trong công viên,
sân chơi của council có thể đã được phun thuốc diệt cỏ hay thuốc trừ sâu.
Đọc một cuốn
sách nói về rau dại ăn được, hoặc nghiên cứu các nguồn trực tuyến uy tín là những
điều tốt để khởi đầu cho việc tìm hiểu về cỏ dại. Có một số sách của Úc về chủ
đề này, trong đó có một cuốn sổ tay của Adam Grubb và Annie RASER-Rowland tại
Melbourne.
Ông Grubb, một
nhà tư vấn về tự túc nguồn rau là người đã hướng dẫn các tour chia sẽ với mọi
người về cỏ dại ăn được tại Melbourne từ năm 2006, nói là bạn không nên ăn loại
rau dại nào mà bạn không biết rõ về nó.
"Mặc dù
hầu hết các thứ cây mà chúng ta gọi là cỏ dại ăn được có thể an toàn nhưng có một
số lại rất độc hại ", ông nói.
"Bạn phải
chắc chắn rằng những gì bạn mang về để ăn là đúng những gì bạn đang tìm, vì có
một số cỏ dại có hình dáng gần giống nhau.” Và quan trọng bạn cần tìm hiểu môi
trường trồng cỏ dại có được an toàn không? Kế đến là không nên thu hái các rau dại, cỏ dại
ở các nơi ô nhiễm môi trường như gần nơi có mật độ lưu thông cao quanh thành phố
vì có nhiều chất chì, cơ xưởng kỹ nghệ, cống rãnh.
Để hướng dẩn
bạn những thứ cỏ dại ăn được, đây là danh sách 10 thứ phổ biến nhất, và cách để
sử dụng chúng:
Dandelion (Taraxacum officinale)
Bồ công anh
có lẽ là một trong những giống phổ biến, và dễ nhận biết nhất. Các cánh hoa màu
vàng của bồ công anh và lá có thể ăn sống như salad, hay được nấu chín ăn như các
thứ rau xanh. Rễ của cây có thể nướng và sử dụng như là một thứ cà phê thiên
nhiên.
Lá, hoa và rễ
BCA đều ăn được (Source: eatthatweed.com)
Lá Bồ công
anh có các vitamin A, vitamin K, canxi và sắt. Ông Grubb cho biết theo số liệu
từ Bộ Nông nghiệp Mỹ, nó là một trong các loại rau lá xanh giàu dinh dưỡng nhất
có sẵn quanh ta chưa bao giờ có một cuộc thử nghiệm chính thức" ông Grubb nói.
2. Chickweed
(Stellaria media)
Chickweed được
ăn chín hay ăn như salad (Supplied: eatthatweed.com)
Chickweed thường
ra hoa vào khoãng tháng năm với những cánh hoa nhỏ màu trắng. Nó cao tới 50 cm,
mỏng manh với thân thảo màu xanh lá cây, giàu vitamin A, B và C, và axit béo
Omega 6. Nó có thể được nấu chín như rau bina hoặc dùng như xà lách, và ông
Grubb cho biết từ thời cổ đại nó đã được sử dụng như một thuốc mỡ để bôi hoặc
thuốc đắp để điều trị tình trạng da bị ngứa.
“Chickweed
có những kết nối thích thú về lịch sử và văn hóa. Nó là một trong bảy loại thảo
được dùng nấu cháo vào mùa Xuân tại Nhật Bản" ông nói.
3. Wild
Brassica (Brassica)
Wild
Brassica có những cánh hoa nhỏ màu vàng
(ABC
Health: Tegan Osborne)
Rau dại
Brassica xuất phát cùng nguồn gốc với bông cải xanh, súp lơ, cải xoăn và là một
nguồn cung cấp vitamin C và A.
Cô
Hutchinson nói trong khi mùa Xuân là thời gian tốt nhất để đi tìm các loại cỏ dại
lá xanh, nhưng hương vị của wild brassica thực sự cải thiện trong mùa Đông.
"Rau dại
Brassica là thứ rau tôi ưa thích nhất" cô nói."Chúng có hương vị đầy
đủ và ngọt ngào vào mùa đông. Mùa hè rau dại Brassica rất đắng và hơi khó ăn.
Tuy nhiên, vào mùa đông nó lại có hương vị giống như bông cải xanh."
Wild Brassica (Supplied: eatthatweed.com)
Cũng như phần
hoa, lá non của rau dại Brassica có thể được nấu chín hoặc trộn món salad.
4. Wild
fennel (Foeniculum vulgare)
Hột, phấn hoa,
lá và thân của fennel đều có thể ăn được
(Supplied:
eatthatweed.com)
Fennel thường
được nhìn thấy ngày càng nhiều ở hai bên đường, mặc dù đây không phải là nơi
thích hợp để tìm rau dại vì ô nhiễm tiềm ẩn từ khói xe thãi ra.
Cây có thể
phát triển cao hơn 2 mét. Hột cùng phấn hoa Fennel được sấy khô và sử dụng làm
gia vị cho các loại thịt và các món ăn khác. Chúng có hương vị giống như hồi (anise).
Lá, thân cây wild fennel được nấu chín và có hương vị tương tự như fennel mua ở
cửa hàng, mặc dù chúng có hình dáng không giống nhau.
5. Wood
sorrel (Oxalis)
Wood sorrel
có những chiếc lá hình trái tim.
(ABC Health: Tegan Osborne)
Wood sorrel,
hay oxalis là một loại cỏ dại với thân mỏng manh phủ kín mặt đất thường bị nhầm
lẫn với Clover (Trifolium sp). Nó có thể được phân biệt với Clover từ hình dạng
của lá có hình trái tim rất rõ ràng. Riêng lá Clover (cỏ ba lá) có hình dạng giống
như giọt nước mắt.
Clover - Cỏ
ba lá (Trifolium sp) Source: Wikipedia
Wood sorrel
có vị chua giống mùi chanh, và lý tưởng cho món salad cùng sử dụng để trình bày
cho đĩa rau. Tuy nhiên cần được ăn ngay sau khi hái vì nó héo rất nhanh.
Không nên dùng wood
sorrel với số lượng nhiều vì hàm lượng axit oxalic của nó, có thể độc nếu ăn
nhiều dể gây ra bệnh sỏi thận.
6. Sheep
sorrel (Rumex acetosella)
Sheep sorrel
có vị chua giống như chanh
(ABC Health: Tegan Osborne)
Giống như
wood sorrel, sheep sorrel cũng có hương vị đậm đà giống như chanh, nhưng các
chiếc lá có hình dạng rất khác wood sorrel.
Nó thường
dài từ 5 đến 10 cm, với đầu lá hơi nhọn và gốc lá đưa ra hai ngách lá nhỏ.
Sheep sorrel
có thể ăn chín hay trộn salad nhưng nó có nhiều acid oxalic
(ABC Health:
Tegan Osborne)
Giống
như wood sorrel nó thích hợp với món salad và đôi khi được nấu chín dùng trong
món súp. Hàm lượng axit oxalic của chúng khá cao dể gây ra sạn thận nên đừng
dùng quá nhiều.
7. Blackberry
(Rubus fruticosus)
Dâu đen là
loại cỏ dại có trái rất ngon vào cuối mùa Hè.
(Supplied: eatthatweed.com)
Cây dâu đen
bị xếp là cỏ dại vì phát triển, nhân giống nhanh làm giảm năng suất của đất do
choán mất đồng cỏ và các loại cây trồng cùng làm giảm độ ẩm và dinh dưỡng của đất,
ảnh hưởng đến nông dân và hội đồng địa phương. Nhưng bù lại, trái dâu được ưa
chuộng bởi nhiều người và có thể ăn, hoặc được dùng trong nấu ăn, làm mứt, ngâm
rượu..
Chuyên viên
dinh dưỡng tại Sydney cô Catherine Saxelby nói như tất cả các giống dâu,
blackberries cũng là một "super fruit".
"Dâu
đen giàu vitamin C, nhiều folate hoặc axit folic, có vitamin B cần thiết để
ngăn ngừa khuyết tật bẩm sinh," cô nói. "Dâu đen (Blackberry) có các
sắc tố anthocyanins tạo ra màu xanh, màu đen. Qua các nghiên cứu cho thấy các sắc tố này có chức
năng chống lão hóa, làm việc như một chất chống oxy hóa và chống viêm duy trì sự
minh mẫn của não bộ khi tuổi tác càng cao. Lá của nó còn có thể được lên men để
làm một loại trà ngon nhầm bồi bổ sức khỏe." cô Catherine Saxelby nói.
Tại
Canberra, cô Hutchinson lấy lá của dâu đen làm trà, và thay đổi hương vị trà tùy
theo lá để lên men trong bao lâu. Cô cho biết, các lá non màu xanh lá cây dùng
làm trà tốt nhất. “Sau khi rửa sạch, đánh nát lá dâu, rồi bỏ vào máy làm pasta
hoặc dùng ống lăn làm thành từng bánh trà và nén chúng thật chặt vào trong một
cái lọ thủy tinh sạch. Cất giữ chúng từ 2 tới 6 tuần ở chổ ít ánh sáng đến khi
lá dâu đen lên men (để càng lâu lá trà càng thắm đượm hương vị). Khi chúng đã
lên men, hảy thử cho hợp khẩu vị của bạn. Lấy hết lá dâu đen ra, sấy cho khô rồi
nghiền nát chúng để làm trà dùng cho gia đình rất tốt cho sức khỏe." cô Hutchinson nói.
8. Nettle
(Urtica urens)
Là Nettles
có nhiều gai nhỏ nhưng thể ăn được sau khi bỏ lá vào nước gần sôi trong 30 giây.
(Supplied:
eatthatweed.com)
Lá Nettles với
những chiếc gai nhỏ gây khó chịu khi tiếp xúc, nhưng chúng có thể ăn được sau
khi nó được nhúng trong nước gần sôi. Điều bất ngờ là cây Nettles lại được coi
là một loại rau dại ăn được và khá ngon.
Ông Grubb
cho biết cách tốt nhất để loại bỏ các gai nhọn trên mặt lá bỏ chúng vào nồi nước
gần sôi.
"Bạn sử
dụng găng tay để nhặt nó, nhúng chúng trong nước gần sôi trong 30 giây, và sau
đó bạn có thể dùng nó như bạn một thứ rau xanh" ông nói.
Cây Nettles thường
được sử dụng cho các loại trà, nhưng ông Grubb nói ông ưa thích dùng nó trong
các món súp và các món ăn khác.
“Đúng ra Nettles thích hợp với món canh, hoặc
súp hơn vì nó có hương vị seaweed. Nó có thể được dùng chung với các loại rau
xanh khác như rau spinach. Nó có đặc
tính riêng biệt và tôi thấy hương vị thật dể chịu" ông Grubb nói
9. Rau Sam (Portulaca
oleracea)
Rau sam là
loại cỏ dại mọc đầy sân cỏ vào mùa Xuân hay Hè
(Supplied:
eatthatweed.com)
Rau
sam là loại rau thông dụng của nước Úc và tại nhiều nơi trên thế giới. Qua các
nghiên cứu khoa học người ta phát hiện nó có nhiều chất Omega 3, nhưng nó cũng
chứa rất nhiều axit oxalic dể gây ra bệnh sỏi thận nếu dùng nhiều.
"Đây là
loại rau yêu thích của tôi. Nó giòn giòn, hơi chua mùi chanh, mọng nước mọc đầy
sân nhà vào đầu mùa Xuân. Có thể nấu chín hoặc trộn với các loại rau khác.
Chúng tôi thích nhất món rau sam trộn theo cách tzatziki (của Hy Lạp) vì nó có
múi vị thật tuyệt vời." ông Grubb nói.
10. Mallow
(Malva species)
Có rất nhiều
giống Mallow ăn được.
(Supplied:
eatthatweed.com)
Mallow có
nhiều giống khác nhau, và là một chi thực vật của họ Malva.
"Dù
Mallow có hình dáng khác nhau có loại cao 2 hoặc 3 mét, cũng có loại thấp nhỏ mọc
sát mặt đất nhưng đều có cùng một tên Mallow và đều có thể ăn được." Lá mallow có thể nấu ăn như món canh hoặc rau
sống, trộn với các loại rau khác. "Ngoài việc dùng lá bạn cũng có thể ăn
các hạt giống, thường được gọi là pho mát mallow." ông Grubb nói.
Source:
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét